Mình không biết các ngành nghề khác thế nào, chứ riêng với ngành kỹ thuật phần mềm của chúng ta, kỹ năng mềm (soft skills) là yếu tố cực kỳ quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sự thăng tiến và thành công trong sự nghiệp.
Ngoài kiến thức chuyên môn, các bạn sinh viên hay các bạn mới vào nghề hãy nghiêm túc trau dồi kỹ năng mềm cho thật tốt, đặc biệt là kỹ năng giao tiếp. Thực tế cho thấy, khả năng giao tiếp, trình bày, và hợp tác ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất công việc, khả năng lãnh đạo và tầm ảnh hưởng của bạn trong tổ chức.
Vậy rèn luyện bằng cách nào? Hãy bắt đầu bằng những hành động cụ thể:
Xây dựng Blog cá nhân: Hãy bắt đầu viết. Ghi lại những gì bạn học được, những dự án bạn đã và đang làm, những thách thức bạn vượt qua. Quá trình này không chỉ giúp bạn hệ thống hóa kiến thức mà còn rèn luyện khả năng diễn đạt logic.
Tham gia các sự kiện chuyên ngành: Tích cực tham dự các hội thảo (conference, meetup). Đây là cơ hội để quan sát xem ngoài kia người ta đang làm gì, có gì hay ho để học hỏi không. Hơn thế nữa, hãy mạnh dạn đăng ký trình bày. Việc đứng trước đám đông và giải thích một vấn đề là cách rèn luyện khả năng trình bày hiệu quả nhất.
Mình nhận ra rằng, bạn chỉ thật sự hiểu sâu một chủ đề nào đó khi bạn có thể giải thích cho người khác hiểu nó một cách dễ dàng. Như cụ Einstein từng nói: “If you can’t explain it simply, you don’t understand it well enough.” (Nếu bạn không thể giải thích một điều gì đó một cách đơn giản, nghĩa là bạn chưa thực sự hiểu rõ nó).
Khi chia sẻ, các bạn đừng sợ người khác học hết kiến thức của mình. Hãy cứ “cho đi” rồi các bạn sẽ nhận lại được nhiều hơn thế, không mất đi đâu cả. Tri thức là thứ nhân lên khi được chia sẻ; bạn sẽ nhận được sự công nhận, những góp ý để hoàn thiện, và cả những cơ hội hợp tác mới.
Cơ hội tốt ngoài kia rất nhiều, và chúng ta phải tự tạo ra may mắn cho chính mình. Không tự nhiên mà may mắn tìm tới và “rơi trúng đầu” mình được. May mắn chỉ thực sự đến với những ai chăm chỉ học hành tử tế, chuẩn bị kỹ lưỡng và nghiêm túc với những gì mình đang làm.
Nói có sách, mách có chứng. Bản thân mình lập blog từ năm 2007, ban đầu chỉ là viết linh tinh, chia sẻ những gì học được, dù (thú thật là) viết còn “dở ẹc”. Nhưng chính thời kỳ đó mình học được rất nhiều. Những năm sau, khi tự tin hơn, mình bắt đầu tham gia trình bày ở các hội thảo, meetups. Đơn cử như một chủ đề nhỏ về Elasticsearch mình nói ở Barcamp nhiều năm trước, không ngờ lại lọt tới tận các công ty ở Mỹ, Đức, UAE, Úc, Canada… và mang đến cho mình rất nhiều cơ hội việc làm giá trị.
Các bạn sinh viên mới ra trường nếu muốn phát triển nghề nghiệp của mình một cách nghiêm túc, hãy tìm đọc cuốn “Soft Skills: The software developer’s life manual” của John Sonmez. Đây là một cuốn sách rất đáng để đầu tư thời gian.